Canon van de Moderne Kunst: Munch

Canon van de Moderne Kunst – Venster 2
In de Canon van Moderne Kunst geeft Vensters een overzicht van de 50 moderne kunstwerken die iedereen zou moeten kennen. 50 schilderijen, beelden, foto’s, objecten van 50 verschillende artiesten die je nooit meer mag vergeten. Vandaag venster 2: de Schreeuw van Edvard Munch.

de Schreeuw – Edvard Munch

De Schreeuw van Edvard Munch is een intrigerend schilderij waarvan Munch in zijn leven maar liefst 7 versies voltooide, de vele voorstudies niet meegerekend. Het schilderij toont de innerlijke schreeuw die de seksloze hoofdpersoon niet kan verdragen. De figuur op de voorgrond hoort het landschap om zich heen schreeuwen en doet zijn handen voor zijn oren om zich hiervoor af te dekken. Hij is de enige die het geschreeuw hoort, want de personen op de achtergrond merken duidelijk niks op. Het schreeuwende landschap is door Munch weergegeven in kronkelende penseelstreken die de geluidsgolven vormen in felle kleuren oranje en blauw.

Edvard Munch – Zelfportret

Edvard Munch was voornamelijk actief rond 1900 waarin hij een volledig eigen stijl ontwikkelde die door sommigen tot het symbolisme en door andere tot het post-impressionisme worden gerekend. In beide gevallen vormt zijn werk een voorbode voor het expressionisme dat zijn felle kleurgebruik en brede penseelstreek zou overnemen. Munch probeerde zijn innerlijke gevoelswereld over te brengen op het doek en leverde daar mee aangrijpende schilderijen af. De Schreeuw is hiervan het bekendste, maar ook zijn ‘Kus’ en ‘Madonna’ zijn emotioneel geladen.

Edvard Munch – Madonna

Juist deze lading en afbeelding van zijn gevoelswereld maakt het werk van Edvard Munch modern. Munch is hiermee een van de eerste moderne kunstenaars in Europa. Helaas Munch na een zenuwinzinking rond 1909 minder schokkend werk maken en meer landschappen gaan schilderen. Zijn werk mist dan de emotionele lading die het daarvoor wel had.

de Schreeuw – Andy Warhol

Maar juist de vroege werken zoals de Schreeuw hebben Munch beroemd gemaakt. De Schreeuw is uitgegroeid tot een wereldberoemd schilderij dat talloze malen geparodieerd is of door andere schilders is gekopieerd. De meest bekende kopieen zijn gemaakt door Andy Warhol, die een hele serie aan het schilderij heeft gewijd. Maar ook op tv en in de film heeft het schilderij zijn sporen nagelaten. Zo is het masker in de Scream films op het schilderij gebaseerd.

De grootste collectie van Munch schilderijen is te zien in Oslo in de National Gallery en in het Munch Museum waarin alle werken uit het nalatenschap van Munch zijn ondergebracht. In Nederland heeft het museum Boijmans van Beuningen een schilderij van Edvard Munch in bezit.