Frankrijk houdt van Arman

Naast de gister besproken tentoonstelling van Mondriaan en de Stijl in het Centre Pompidou, huisvest het Franse nationale museum voor moderne kunst ook een overzicht van het werk van de Arman. Deze kunstenaar is een van de voorgangers in de stroming van het “nouvelle realisme”, de Franse tegenhanger van de Amerikaanse Pop Art.

Arman is voornamelijk beroemd geworden dankzij zijn serie van “Assemblages”. Hierin verzamelt hij zoveel mogelijk dezelfde voorwerpen en gebruikt deze om een werk te maken. Een van zijn meest bekende assemblages is een verzameling van gasmaskers, die ook op de tentoonstelling te zien is.

De Assemblages vormen de kern van de tentoonstelling die te zien is in de Franse hoofdstad. Knip een plakwerk van auto-onderdelen, muziekinstrumenten en zijn slechts enkele van de vele voorbeelden.

Maar ook vroeger werk van Arman is present, zoals zijn sporen-serie waarin het onder meer stempels willekeurig over het doek laat rollen. Ook zijn prullenbakken zijn present, Hierin heeft de kunstenaar prullenbakken geleegd, onder meer een openbare prullenbak bij Les Halles, en in een doorzichtige plastic bak geplaatst. Het is een protest tegen de consumtiemaatschappij.

Het is opvallend dat bijna alle werken die te zien zijn afkomstig zijn uit Frankrijk zelf. Het zegt iets over de waardering van Arman in het buitenland. Arman is toch vooral een held van de Fransen. Of dit terecht is, is natuurlijk een tweede vraag.

De Amerikanen zijn de pioniers in de kunstwereld sinds de tweede oorlog. Hierdoor wordt er vaak meer aangedacht geschonken aan de Amerikaanse tijdgenoten van Arman, de Pop Art kunstenaars als Andy Warhol en Roy Liechtenstein. De Nieuwe Realisten zoals Arman werken eigenlijk vanuit een zelfde soort gedachtengoed.

Beide groepen zijn geïnspireerd door de consumptiemaatschappij en de massa productie die hierbij hoort. Waar de Pop Art vooral beelden uit deze maatschappij gebruikt, zoals de strips van Liechtenstein of de blikken tomatensoep van Warhol, gebruikt het Nieuwe Realisme de voorwerpen heel letterlijk.

Zo verzamelt Arman voorwerpen in zijn Assemblage serie en steekt hij meubels in brand in meer recenter werk. Maar ook andere nieuwe realisten gebruiken voorwerpen heel letterlijk.  Cesar liet bijvoorbeeld autowrakken samenpersen zoals dit op de sloop gebeurt en plaatste deze wrakken vervolgens in galeries en musea..

Het is erg jammer dat deze tentoonstelling niet wat werk van andere nieuwe realisten of amerikaanse pop art kunstenaars laat zien. Het blijft nu bij een simpel chronologisch overzicht van Arman’s werk. Dat is misschien interessant in Amerika, waar ze hem nauwelijks kennen, maar in Parijs zou je toch eigenlijk iets meer verwachten.

Tentoonstelling is te zien tot en met 10 januari 2011.