In het Folkwang Museum in Essen is dit najaar een bijzondere tentoonstelling te zien. Uit alle uithoeken van de wereld zijn topstukken van het Impressionisme opgezocht waarop Parijs staat afgebeeld en nu hangen ze voor een paar weken in Duitsland.
Vanaf 1850 werd Parijs in hoog tempo gemoderniseerd, de oude nauwe straten verdwenen, huizen werden plat gegooid. Alles moest plaatsmaken voor bredes avenues en dure huizen die ontworpen werden door Haussman. Het is tegen deze achtergrond dat de Impressionisten actief waren in de hoofdstad.
Kroonstuk van de tentoonstelling waarmee veelvuldig wordt geadverteerd is ‘Le Chemin de Fer’ van Manet dat over is gekomen van de National Gallery of Art in Washington. Op dit doek staan een vrouw en een meisje afkomstig uit de gegoede burgerij voor een hek bij Gare St. Lazare. Het is een doek dat symbool staat voor het Parijs van de 19e eeuw.
De opkomst van de industrie gaat samen met de komst van moderne vervoermiddelen als auto’s en treinen, waarvan de rook op de achtergrond te zien is. In dezelfde tijd vindt er een omwenteling plaats in de Franse maatschappij. De burgerij heeft na drie revoluties eindelijk een sterke positie in de samenleving opgeeist en de adel achter zich gelaten. Op het schilderij van Manet afgebeeld door de keurige vrouw met haar hondje als gezelschapsdier, ook het houden van honden is namelijk typisch een ontwikkeling uit die tijd.
Het beroemde doek van Manet is bovendien een goed voorbeeld van de opkomst van het Impressionisme qua stijl (veel licht, losse penseelstrijk) maar vooral qua compositie. De keuze van het hek als achtergrond en niet de trein waarvan alleen rook zichtbaar is, kan als revolutionair worden gezien. Zelfs beroemde impresionisten als Monet en Renoir durfden in die tijd nog niet zo’n compositie aan.
Het is een verdienste van het museum dat ze dit topstuk van Manet naar Duitsland hebben weten te halen. Maar het is niet enige meesterwerk dat op de tentoonstelling hangt. Erg in het oog springend zijn twee grote doeken van Caillebotte uit Chicago en Geneve, waarvan de tweede eveneens een afbeelding is van een brug vlakbij Gare St. Lazare. Maar ook uit Parijs zelf zijn topstukken naar Essen gehaald. Zo hangt ‘Bal de Moulin de Galette’ van Renoir uit het Musee d’Orsay ook in de zalen.
Het leuke van de tentoonstelling is dat ook voorlopers van het impressionisten te zien zijn, onder meer enkele brave stadgezichten uit het begin van de 19e eeuw. Ook navolgers van Manet en de zijnen komen uitgebreid aan bod. Pointilisten Signac en Luce en post-impressionisten Van Gogh en Munch zijn slechts enkele van de namen die te zien zijn in Essen.
Maar niet alleen de schilders liepen door de veranderende Franse hoofdstad. Ook de eerste fotografen zagen in de stad in prachtig onderwerp. Sommigen richten zich op de nauwe straten van de Middeleeuwen die langzaam verloren gingen, anderen kozen de moderne nieuwe architectuur, terwijl weer anderen juist de inwoners portretteerden.
Fotografie speelt in de tentoonstelling van het Folkwang museum dus ook een belangrijke rol. Verschillende archieven zijn opengetrokken om de afwisselende beelden van de stad te kunnen tonen. De foto’s geven niet alleen een idee van de tijd en van Parijs, maar tonen ook de eerste stappen van een nieuwe kunstvorm. Het fototoestel was immers pas recent uitgevonden.
Juist dit contrast tussen schilderkunst en fotografie geeft de tentoonstelling een extra waarde. De opkomst van de fotografie en dus de mogelijkheid om de wereld perfect te tonen, heeft een belangrijke rol gehad in de ontwikkeling van het Impressionisme. De schilders probeerden de wereld op een manier weer te geven, die met het fototoestel onmogelijk was.
Het is dan ook erg de moeite waard naar Essen af te reizen voor deze tentoonstelling die alles in zich heeft. Essen is bovendien dichterbij dan je denkt, minder dan 45 minuten rijden vanaf de Nederlandse grens. Liefhebbers hebben nog de tijd tot en met 30 januari want dan moeten de geleende doeken weer terug naar hun eigenaars.
 |
 |
Een leuke tip die je geeft met deze tentoonstelling. Ik zou daar best willen kijken na het lezen van je blog.
Die schilderijen, min of meer voorlopers van de fotografie, lijken ook een beetje op foto`s. Momentopnamen, bijvoorbeeld zoals die vrouw op het doek Chermin de fer" in de "camera" kijkt.
Het schilderij van Caillebotte is net een kleurenfoto.
Je hebt er weer een mooie, eigen lay out van gemaakt.
Mooi blog! Impressionisme is altijd mijn favoriete schilderperiode geweest.
Mijn ergenis is te groot om iets aardigs te zeggen,daarom zwijg ik maar eventjes.
Kijk ff naar rechts,dan zie je een hele fraaie winterlucht.
Vuurrood met lichtblauw.
Het was voorbedachte rade,ik kan het niet geloven.
Dat je zo`n miskleun maakte.
Je kent geen vrouwen zoals ik.
Ken je enkel rationele types?
Plexis ageert heftig.
nou zeg dat is leuk ik had al een aankondiging gezien maar dacht waar is Essen?
en nu denk ik dat ik nog even ga,
voor het dichtgaat
ik bedoel een Manet uit Washington….
en een Caillebotte uit Chicago
hartelijk dank, kijk uit naar deel 2
groet Moonfairy
Bedankt voor jullie reacties, het vangen van het moment speelt uiteraard een grote rol in deze tentoonstelling (zoals in iedere tentoonstelling over het impressionisme), toch draait de tentoonstelling voornamelijk om de wisselwerking tussen de stad als veranderende leefomgeving en de kunstenaar.
Goed om te horen dat mensen overwegen de tentoonstelling te bezoeken, want dit is echt de moeite waard, waarschijnlijk de beste tentoonstelling die ik het afgelopen jaar gezien heb. Ook de rest van het museum is erg de moeite, maar daarover volgende week meer.
Ik tuig nu naar Parijs om een bezoek te brengen aan een aantal andere grote tentoonstellingen waaronder een overzicht van Monet in het Grand Palais, daarover in een later stadium ook meer.
ooooooooooooooooooh
mag ik mee in je koffer
heerlijk Parijs
ben er vant zomer geweest
zoveel schilderijen gezien
in het Pompidou
en Muse art moderne de la ville Paris
met muurschilderingen van oa Matisse
en ook het huis en atelier van Zadkine
La Rotonde
de graven van ManRay, Zadkine en Brancusi
etc etc
je ziet het ik ben een bevlogen groopy haha
heel veel kijkplezier gewenst,
Moonfairy
dan ga je zeker ook nog naar Munch
naar Van Dongen
en naar misschien nog naar Beelden aan Zee,
Henri Gaudier-Brzeska
afijn you get my drift, Moon
ps sorry voor al deze reakties maar ik kom zo zelden iemand tegen met dezelfde passie
welke grote tentoonstellingen in Parijs zijn er dan nog meer dan Monet?
Moon
De musea die je noemt zijn stuk voor stuk prachtig, ook weleens in de orangerie geweest?
Ik ga de komende dagen in ieder geval de overzichtstentoontstelling van Monet zien in het Grand Palais en de Stijl en Mondriaan in het Pompidou. Waar ik verder aan toekom moet ik nog even bekijken. Er is een tentoonstelling rondom de Medici in het Maillol, Rubens en Poussin in het Jacquemart-Andre en Basquiat in het musee d’art moderne.
Munch heb ik overigens al in Parijs gezien, dus die ga ik nu niet nog een keer bekijken. Misschien dat ik nog wel vandongen een keer bezoek.
ik heb een keuze gemaakt anders werd het een onmogelijk lange reaktie hahahaha
natuurlijk
de Orangerie ben ik ook geweest
die prachtige ovale zalen met Monet
d’Orsay
het atelier van Brancusi (oh schitterende verstildheid)
Petit Palais, met mooie verzameling Symbolisme
en natuurlijk het Louvre
maar daar kan je wel een week door dwalen
toen ik er was was het Maillol dicht voor verbouwing
en het Picasso ook (snif)
volgende keer maar weer!!
Jij lekker genieten! vriendelijke groet Moonfairy
hier een linkjehttp://mam.paris.fr/fr/expositions/basquiat
intresting stuff
M
In december ga ik naar Düsseldorf en wil zeker proberen in Essen deze tentoonstelling te gaan zien.
Als het gaat om beelden van Parijs eind-19e eeuw ben ik een liefhebber van Béraud.