de Vergeten Helden van de Arc de Triomphe
Op een zonnige zomermiddag in 1836 was het eindelijk zo ver. Ruim dertig jaar nadat de eerste steen was gelegd, kwam er een einde aan de bouw van een van Frankrijk’s beroemdste monumenten, de Arc de Triomphe. Ooit was de constructie van de triomfboog gestart door Napoleon om de glorie van zijn leger te eren, nu was het koning Louis Philippe die het bouwwerk mocht openen.
Parijsenaars uit alle wijken van de stad waren toegesneld om het bouwwerk van dichtbij te bekijken. Het was niet alleen de nieuwsgierigheid naar de boog die hen bewoog, maar ook de herinnering aan de vele slachtoffers van de oorlog. Het was immers een monument voor alle helden van het keizerrijk. Maar liefst 384 grootheden uit het ‘Grand Armée’ stonden op het bouwwerk vermeld; op iedere pilaar 6 rijen van 16 maarschalken, generaals en andere legerleiders. Een streepje onder een naam betekende dat degene ook op het slagveld was omgekomen.
Maar toen de inwoners van de stad voor het eerst de Arc konden bekijken, ontstond er grote opwinding. Eenieder ging op zoek naar zijn vader, oom, grootvader, kennis, geliefde, die ook een hoge functie had gehad in het leger. Maar tot grote ontsteltenis van de mensen stonden velen niet vermeld. Een van de woedende mensen was schrijver Victor Hugo, hij schreef het volgende gedicht:
“Aan Joseph, Sigisbert, Graaf Hugo, luitenant-generaal van de legers van de koning, geboren 1774, vrijwillig in dienst 1791, kolonel in 1805, generaal in 1809, gouverneur in 1810, luitenant-generaal in 1825, gestorven 1828 – Niet genoemd op de Arc de Triomphe – Zijn eerbiedige zoon, Victor Hugo.”
Koning Louis Philippe kwam onder grote druk te staan om iets aan deze situatie te doen vooral omdat enkele volkshelden waren ‘vergeten’. Generaal Desaix, die snel carrière had gemaakt onder Napoleon en vocht in onder meer Engeland en Egypte, stond bijvoorbeeld niet op de Arc vermeld. Om een verder schandaal te voorkomen, besloot Louis Philippe binnen een jaar om extra namen op het monument te laten zetten.
Met veel pas- en meetwerk konden er op iedere pilaar 4 extra rijen worden toegevoegd en hier en daar was nog ruimte voor wat extra losse namen. Zo kwam het totaal aantal genoemde personen op 658. Maar daarmee was het schandaal nog niet afgewend.
Toen in 1850 namelijk Napoleon III het tweede keizerrijk stichtte, kwam hij tot ontdekking dat er nog twee hele belangrijke personen waren vergeten. Zo stond zijn eigen vader, Louis Bonaparte, die toch koning van Nederland was geweest niet op het monument vermeld. Ook zijn oom en oud koning van Spanje, Joseph Bonaparte stond niet op de Arc. Met veel moeite werd er nog een klein plekje gevonden waar beide namen wel tussen gepropt konden worden. Zo werden de laatste twee namen in 1850 aan de Arc de Triomphe toegevoegd.
Hallo Jeroen, Bedankt voor weer een interessant artikel. We kijken straks toch met andere ogen naar de Arc de Triomphe.