de Moderne Kerken van Parijs

door Jeroen de Baaij · 21 januari 2009

In Nederland luidt de kerkgemeenschap de noodklok. Talloze kerken staan op het punt te verdwijnen en er wordt naarstig gezocht naar nieuwe functies voor de monumentale gebouwen. In Frankrijk ligt dat allemaal nog anders. Hier worden nog altijd kerken gebouwd. Ik trok de wandelschoenen aan en ging op zoek naar deze ‘nieuwe’ kerken in parijs!Ik begon mijn tocht niet ver van het Place de la Bastille bij de Notre Dame d’Espérance. Deze kerk ligt midden in een levendige wijk en werd gebouwd in 1997. Van buiten is het groots gebouw met een flink kruis op de klokkentoren. Het middendeel van de façade bestaat uit glasplaten waarop spreuken uit het Nieuwe Testament te lezen zijn. Op de twee grote deuren staan de vier evangelisten afgebeeld en in een venster aan de rechterzijde is een Mariabeeld uit 1930 te zien.

Binnenin de kerk tref ik een warme ambiance vanwege het licht dat door de ruiten schijnt. Het eerste wat opvalt als je binnenkomt, is de knusheid van de ruimte. De hoogte van het gebouw is van binnenuit namelijk niet te zien. De hele ruimte is strak en simpel. Houten stoelen, een prachtig modern doopfont en achter het altaar een kruis dat gevormd wordt door een houten balk en drie gouden vierkanten. Het kunstwerk markeert de dood van Jezus aan het kruis, maar ook de wederopstanding.

Na dit eerste bezoek ging ik snel verder naar de Notre Dame de l’Arche d’Alliance in het 15e arrondissement. Dit gebouw uit 1998 heeft de vorm van een kubus. De kerk staat op 12 pilaren en rust op het baptisterium (de doopruimte) die op de begane grond te vinden is. Een stalen ronde klokkentoren markeert het vierkante gebouw.

Waar het gebouw van buiten nogal lomp en statig overkomt, is het binnen een hele knusse kerk waar absolute rust heerst. Het effect wordt bereikt door de blauwe glas-in-lood ramen waarop taferelen uit de bijbel te zien zijn. Omdat het gebouw vierkant is, zijn er van drie zijdes rondom het altaar zitplaatsen die naar boven oplopen. Ook zijn er nog balkons waardoor iedereen dicht op het midden zit. Ik zou nog uren kunnen blijven zitten in deze sfeervolle ruimte, maar ik moet verder.

Op naar de derde kerk, de Saint François de Molitor. Deze kerk uit 2005 staat in een rijtje andere gebouwen en valt nauwelijks op in het straatbeeld. De kerk is gewijd aan Franciscus van Assisi en dat is te zien aan het beeld dat naast de kerk staat. Ook dit gebouw komt nogal lomp over doordat het van de voorkant bestaat uit een enorme muur van marmer.

Binnen is dan ook het totaal tegenovergestelde. Ik kom terecht in een lichte ruimte doordat de achterkant bestaat uit een glazen wand. Ook hier is weer geprobeerd de bezoekers dichtbij het altaar te plaatsen. Deze keer is dat gedaan in een ovale vorm en ook hier zijn weer balkons aanwezig. Er is gekozen voor een strakke vormgeving zonder glas-in-lood of kunstwerken.

In alle drie de kerken is geprobeerd een serene sfeer te creëren en ieder is daar op zijn eigen manier in geslaagd. Waarbij voor mij persoonlijk de tweede kerk die ik bezocht verreweg de sfeervolste was, al was ook de derde door zijn lichte uitstraling heel bijzonder. Van buiten vind ik de eerste kerk het mooist, vooral omdat de andere twee nogal gesloten en lomp overkomen, waar waarschijnlijk grootsheid bedoeld was.

De kerken zijn maar een greep uit het aanbod, want in Parijs en zijn voorsteden zijn nog veel meer moderne kerken te vinden. Het zijn heerlijke plekken om tot jezelf te komen in het drukke stadsleven. Ook is het bijzonder om te zien hoe met moderne architectuur een nieuw soort kerken ontstaat, waarbij betrokkenheid voorop staat.

Notre Dame d’Espérance
47, Rue de la Roquette (11e)
Metro Bastille
Dagelijks geopend 9.00-19.00