de Weg van Boeddha (les Musées)

Boeddha heeft ons geleerd dat er ontevredenheid is in het leven door de verlangens die wij koesteren. Het einde van de ontevredenheid is te bereiken door je te bevrijden van je verlangens. Ik ging deze week op zoek naar het antwoord op mijn oneindige verlangen naar kunst in het Musée Cernuschi. Een enorm Boeddhabeeld leidde mij de weg….

Henri Cernuschi ontvluchtte Italië na de Italiaanse revolutie van 1848 en vestigde zich in Parijs. Hij wist fortuin te maken als bankier en besloot rond 1870 te beginnen aan een wereldreis. Tijdens deze reis raakt hij onder de indruk van de cultuur van het verre oosten en verzamelde hij zo’n 5000 objecten uit China en Japan. Dit vormt de basis van de collectie van het Musée Cernuschi.

De Cernuschi collectie wordt tentoongesteld in een oud herenhuis dat uitkijkt op park Monceau. Bij de recente renovatie van het museum is erg veel rekening gehouden om de oorspronkelijke kenmerken van het huis te behouden. En dat is gelukt. De eikenhouten vloeren kraken als je door het museum wandelt en de plafonds zijn in originele staat.

Al rond 1900 werd het museum geopend en sindsdien heeft de collectie nog talloze uitbreidingen gekend. Het museum is nu ook niet meer in privé bezit, maar in handen van de stad Parijs. Dit heeft voor de bezoeker het voordeel dat de permanente collectie gratis te bezoeken is. Iedereen kan dus zonder beslommeringen op zoek naar de wijsheid van Boeddha.

Het Achtvoudige Pad
Een Japans Boeddhabeeld uit de 18e eeuw vormt namelijk het meest in het oog springende stuk van de collectie. Het beeld staat op een verhoging waardoor de grootsheid van de sculptuur extra wordt versterkt. De Boeddha kijkt als een leider over de toeschouwers en toont hen de weg naar het einde van de ontevredenheid. Een weg die bestaat uit juist begrijpen, juiste intenties, juist spreken, juiste handelingen, juist levensonderhoud, juiste aandacht, juiste inspanning en juiste mentale absorptie.

Ikzelf vond dat ik door een bezoek aan het museum in ieder geval de juiste intenties had getoond. Met de juiste handelingen en in stilte (juist spreken?) betrad ik de eerste zalen van het museum. Het museum is grotendeels chronologisch opgezet en begint met bronzen gebruiksvoorwerpen die 3000 jaar voor Christus werden gemaakt. Ik beschouwde de werken met de juiste aandacht en inspanning.

In de volgende zalen trof ik prachtige bronzen vazen en potten met zeer gedetailleerde figuren en inscripties. Bovendien waren er in de schaduw van Boeddha nog veel meer beelden uit China en Japan te zien. Het is ongelooflijk hoeveel prachtige exemplaren de tand des tijd hebben overleefd. De beelden zijn honderden, soms zelfs duizenden jaren oud en vaak gemaakt uit marmer of terracotta.

Ik kreeg het ondertussen wel steeds moeilijker met mijn opdracht. De juiste mentale absorptie bleek namelijk te hoog gegrepen en ook het juist begrijpen van de Chinese inscripties lag niet in mijn mogelijkheden. Ik verviel dus weer langzaam in mijn oude verlangen naar mooie kunst en cultuur, terwijl ik door de zalen liep.

Mijn verlangen werd overigens ruimschoots bevredigd door de prachtige beelden en voorwerpen. De collectie bestaat niet alleen uit religieuze beelden, maak ook uit bijvoorbeeld grafkunst of beelden gemaakt voor de keizers. Bovendien zijn er maskers, sieraden en gebruiksvoorwerpen te zien. Al met al is het een afwisselende collectie.

Maar toen ik weer naar buiten liep en het museum achter me liet, kwam het verlangen en daarmee de ontevredenheid weer boven. Boeddha had mij nog zo gewaarschuwd en mij de weg getoond, maar ik ben door de verleidingen van mijn verlangens bezweken. En dus blijf ik iedere week op zoek gaan naar nieuwe kunst en cultuur in Parijs. Dus… tot volgende week!